Sevgili Arkadaşlar;

Yine çok yeni bir kuş gözlemcisi olarak bazı deneyimlerimi ve duygularımı aktarmak istiyorum.Böylesi bir kuş cennetinden bu denli az kayıtla dönmek
üzücü ,üstelik verimli de değil.Bu nedenle bu mail i atmaya da zor karar verdim.Gördüğünüz gibi üzerinden aylar geçti.(Aslında yine atamadım yine aylar geçti .çünkü kayda değer pek bir şey yok gibi.Ama şimdi atıyorum.)Belki benim gibi yeni olan arkadaşlar bu kayıtları hatırlayarak ümitsizliğe kapılmazlar.


Yıllık iznim ;İstanbulda göçün sürdüğü çok kıymetli olan bu günlere,yoğun işlerden dolayı rastladı(Ağustos sonu ndash; Eylül başı).Ancak dinlenme yerlerini seçerken bir delta veya milli parka yakın bölgelerde olmasına gayret ediyorum ki belki birkaç yerli tür gözlemleyebilirim diye..Doğal olarak rehberim kitaplar.

1)Where to watch birds in Turkey / Birdlife -Hamlyn
2)Türkiye nin önemli kuş alanları
3)Birds / Eyewhitnes
4)Yaban hayvanları Bilgisi / Prof.Dr.T.MOL-Prof.Dr.H.çANAKçIOĞLU
5)Türkiyenin ve Avrupanın kuşları
ve 8x40 Minolta dürbün

Didim merkezli bir gezi
Didim Altınkum mevkii Parlementerler sitesi yolu ve koylar:
çok sayıda kuyrukkakan ve tepeli toygarlar martılar. Yol boyunca makiliklerin içlerinden yollara çıkan tepeli toygarlar ve kuyrukkakanlar.Böyle tık diye kuyrukkakan yazdığıma bakmayın .Kuyrukkakanları çok kolay adlandıramadım.Bir sabah erkenden kıyıya doğru yürüyüş yaptığımda uçuşlarında kuyrugundaki siyah T yi açıklıkla gördükten sonra emin olabildim. Boyları bana biraz küçük geldi.Ters bir sapan gibi dik duruyorlardı.Ancak ben ince uzun ve zarif bacaklardan gözümü alamıyordum.

Oenanthe oenanthe /Kuyrukkakan /Didim mevkiinde yüzden fazla
Galerida cristata /Tepeli toygar/ ldquo;

Hamlyn-Birdlife ın kitabındaki haritalar son derece kusursuz, bildiğiniz gibi ayrıca ayrıntılı tarif de var.Ancak Akköyden Tuzburgazına giderken köprüyü geçince hemen sola giden yol bozuktu.Fakat köprüyü geçmeden önce nehre komşu diğer yol son derece iyi idi.Sebebi de yolun sonunda bir makine sabitlenmiş kepçelerle denizden kum çekiyorlardı.Onlar yolu genişletip düzenlemişler.

27 Ağustos 2002 Bafa gölü Serçin 17:30
Serçin e doğru gelirken köprünün hemen sağındaki derenin yanındaki yolda bir avcı ile karşılaştık.Köyün içinden geçerken iğdelerin olmaya başladığı da görülüyor.Tellerin üzerinde çok sayıda ev kırlangıcı konmuş.çok neşeli ve güzeller..Birbirlerini dinlemeden konuşuyorlar .Canları nasıl isterse anlatıyorlar.Gerçek veya değil..Olmuş veya olmamış ..Ben de rahat rahat konuşabiliyorum sizi seviyorum.. bizi terketmeyin..
Delichan urbica 17 adet

Seddenin üzerinden göle bakarak kuşların olduğu yöne doğru yürüyorum.(Aslında seddenin üzerinden köpeklerin olmadığı yöne yürüyorsunuz).Bu doğal olarak şaka ama köpek kontrolu her zaman gerçektir.İlerde inekler otlamakta, birden etrafımdan küçük kuşlar havalandı.Bir çoğu kırlangıç diğerleri dört değişik tür. Ancak aklımda tutmaya çalıştığım özelliklerde şüpheye düştüğüm için yazamıyorum.Demek ki ses kayıt cihazı falan gibi bir şey gerek. Dürbünü bırakmam gerekmez.Bir şekilde anında not almak gerek.

Balıkçıların yanına kadar yaklaşırken bir traktör nedeniyle olsa gerek 4 adet flamingo havalanıyor.Doğa insanı şaşırtıyor .Böyle pembe beyaz renkte dört koca gövde gözünüzün önünde havalandığında onlar uçarsa ben de uçarım mooduna giriyorsunuz.Gözünüzün alışık olduğu doğa renklerinin içinde bu pembe uçuş Bafayı saran kayalıklarda kaybolana kadar kendinize gelemiyorsunuz..
Küçük akbalıkçıllar 24 adet.Uçuşta en güzeli simsiyah bacağın bitimindeki sarı ayakların görüntüsü,sanırsınız ki çorap giymiş. Bir adet bana göre sığır balıkçılı bir ılgının üzerine tünemiş dinleniyor.çok dikkat çekici diğer balıkçıllar, kayığa binen balıkçılardan rahatsız olurken bunun kılı bile kıpırdamadı.Hani ldquo;sığır gibi"derler ya öyle duruyor.Yoksa sığırlıkları başka bir şeyden mi geliyor.Hiç boynu yok gibi duruyor .Diğerlerinden daha irice,rengi beyaz,gaga kısa ve sarı,ayaklarına maalesef dikkat etmemişim.
Bubulcus ıbis/sığır balıkçılı/1 adet
Egretta Garzetta Küçük akbalıkçıl 24 adet
Phoenicopterus ruber Flamingo 4 adet

O sırada bu kurumuş batak zeminde kuş yuvalarının olup olmadığı ve onları rahatsız edip etmediğim aklımdan geçiyor.Bir de daha hiç bir şey bilmediğim.

Bir grup sarı gövdeli kuş yaklaşık 30 adet suyun üzerine konarak duraklayarak uçuyorlar.Bir sulak alana mutlaka teleskopla gidilmesi daha uygun çünkü göz göre göre ilerleyemiyorsunuz ve batıyorsunuz.Ancak bilen arkadaşlara hareket ve uçuşları bile herhalde yeterlidir.
Serçinden dalyan yönüne bakıyorum kıyıda yine sarı çoraplılar dolu.

Dönerken pamuk tarlalarında hayıtların ve kozaların fotoğrafları çekiyorum.Hayıtlar beni çek ben güzelim diye diye filmlerimi bitiriyorlar.Geçen yaz da kebereler (capparis spinosa)filmlerimi bitirdiler.Bir internet cafe bulup buralarda bir kuş gözlemcisinin olup olmadığını öğrenmek istiyorum.
Ancak 3 gün sonra öğreniyorum ki bir non ndash; fatal error nedeniyle mailim ulaşmamış ve vazgeçiyorum.

+Tanımlayamadığım 5 tür kuş.

28 Ağustos 2002 Akbük körfezi cıvarı denizdeki küçük kayalıklar:
Denizden tekneyle yapılan gezi
Egretta Garzetta küçük ak balıkçıl 8 adet
Phalacrocorax pygmeus küçük karabatak 12 adet


Bafa gölü Bodrum yolu üzerinde Clup Natura Oliva merak ettiğim yerler arasındaydı.Gitmişken ziyaret ediyorum.öğreniyorum ki oraya mevsiminde kuş gözlemciler,ornitologlar ve botanikçiler gelirmiş.Hatice hanıma bir motor kiralayıp Serçin e gölden gitmek istediğimi söylüyorum.Amacım bataklıkta ilerleyemediğim için gölden yaklaşmak ,dürbün mesafemi rahatlatmak.Yardımcı olacaklarını söylüyor.

2 Eylül 2002 Sabah 9:30 Motorla Bafa gezisi Balıkçı yol gösteriyor.Serçin e
gölden gidilse bile motorun kayalıklardan yaklaşamayacağını söylüyor.Götüreceği yerlerde aynı kuşları görebilirmişiz.Zaten kuşlar hep gitmişler.

Buraya gözlemciler baharda gelir diyor.Bana kitaptan resim gösterirler ve ldquo;bu kuşu hiç burada gördün mü ldquo;derler diyor.Anlıyorum ki rehber iyi.Rehber de anladı ki bende iş yok.Menet adasının yanından geçiyoruz . Buraya özel giysilerle örtünerek gelirler kuşlar kaçmasın diye anlatıyor.Yuvalar çok net görünüyor.Ancak bomboşlar.Adanın önünde 10 adet akbalıkçıl ve 8 adet karabatak var.

Sonra tekrar hızlanıp balıkçının Sobran Gölü dediği yere geliyoruz.Kumsalın arkasında bir küçük göl ve bataklık var.Yürümeye başladığım zaman enfazla dikkatimi çeken kumsaldaki renk renk fişekler Balıkçı diyor ki çok avcı gelirmiş ördek için Bunlar küçük ördekler oysa diyor.Göl kenarına inince suyun üzerinden çığlık çığlığa kaçışan kuşlar ortaya çıkıyor.çulluk diyor ancak ben bir şey belirlemiş değilim.Ne gürültücü şeyler, onlar değil ben korktum sanırım..O sırada bir grup ördek havalanıyor.Aşağıdan bakılınca göğüs ve karınları beyazlı kahverengi görünüyor.Uçuş sırasında bir sağa yatıyorlar bir sola yatıyorlar.Müthiş bir senkronizasyon..Aynı anda onlarca kuşun yön değiştirmesi.İnsanoğlu en gelişmiş uçaklarla bile bunu sağlayamıyor.Diğer tarafa yattıklarında ise en bariz görünen küçük kol örtülerinin yeşil yeşil parladığı ve karına nazaran daha koyu renklerin hakim olduğu .çamurcun desem sarı renk görmedim.Rehber(!)"bışmış" gibi bir şey söyledi kitaba da baktık emin değilim.Hasılı ilk defa havalanan ve uçan bir ördek sürüsüne de bakıyorsanız fazla detaya da dalamıyorsunuz.Kalbim boğazıma tırmanıyor..Dürbünü elimden nasıl bıraktığımı hatırlayamıyorum..Kulaklarım uçuşun rüzgarına kilitlenmiş.Bir sağa huııııııst,bir sola huııııst...
.............................................................................

Ben bütün kuşları rahatsız etmiştim.Demek ki onlara özel şekilde yaklaşmalı ve hiç kıpırdamadan beklemeliydim. Yine de 30 adet akbalıkçıl görebildim .
İkizler adasına yaklaştığımızda gördüğüm martıların gaga ve bacakları ile ayakları kıpkırmızı,boyunları uzun ,ancak kendileri bembeyaz idiler.Bu ne zerafet!Bizim buralardaki martılara diyetisyenlerini salık vermeli!Larus genei ince gagalı martı 12 adet

Yine her zamanki gibi böyle mutlu adımlar atarken dönüşte gölün üzerinde yüzen büyük bir beyazlık dikkatimizi çekti.Maalesef bir pelikan ölüsü.ölüm nedenini anlamak için bakamadık.
Rehber avcıların yanlışlıkla da vurabileceğini söyledi.Ama bakamadık..

Büyük Menderes deltası ndash;( Milet ) ndash; Karina lagünü: 4 Eylül 2002

Gerçekten büyüleyici yerler.Akköyden geçtikten sonra yol keskin bir sağ kurba girdiğinde soldaki tozlu toprak yola girdik fakat fazla gidemedik.Geri dönüp dönemece tekrar yaklaşırken bir yırtıcı Akköyün üzerinde dolanıyordu.Oldukça yüksekteydi kanatlarının el telekleri tek tek seçiliyor.Ancak isimlendiremiyorum.Tütün ve pamuk tarlalarının arasından yol devam ediyor.
Üç adet leylek üzerimizden geçip deltanın içlerine doğru gidiyor.
Milet şehrine girdik.çok önceleri bir liman şehri imiş.Kuyrukkakanlar ve tepeli toygarlar bırakmıyorlar şuraları gezelim. Tercihimi onlardan yana kullanıyorum.
Onlar beni nereye götürürse oraya gidiyorum.Tapınağa,limana...
Tepeli toygarlarla geçen yaz Silifkede tanıştım.Sanki Güneyde; serçelerle yer değiştirmişler.Son derece kalabalıklar ve ötüşleri hep soru soran çocuklar gibi..öyle değil mi hı? Böyle değil mi hı?Bu yıl ötüşlerine daha bir kitlendim ama kayda değer bir ayrım yapamadım.Ama hep sorularına cevap vermeye çalıştım.Yazarken bile ötüşlerini özlediğimi düşünüyorum.Bu yaz da sorsunlar, tek onlar sorsun razıyım.
İshak bey camiine giderken böğürtlenlerin yanından geçiyorum. Değişik kuş sesleri duyuluyor.Menengiç ağaçlarında değişik bir tür görüyorum.Başı ve sırtı gri karnına doğru benekler var .Gıdıdan boğaza ve göğse doğru yayılan benekler var..Göğsü açık renkli.Fakat en belirgin yanı bembeyaz kaşları.Ardıça çok benziyor,ancak göğüste kızıllık yok.

Karina gerçekten hoş bir yer.Huzurlu ve sakin balıkçı yerleşimi.Karinayı da geçip Dilek yarımadasının güneyine doğru ilerliyerek lagünü görecek hakim bir tepeye çıktık.Yine küçük ak balıkçıllar var.Dönüşe geçtiğimizde lagünün kara tarafında sazlıklı bir bölgede büyük ve değişik kuşlar var.İki adet.En belirgin özelliği gagalarının ucu yukarı kıvrık.çıplak gözle o mesafeden bile bu kıvrıklık belli oluyor.Bir tanesi uçuşa kalktı ancak suya yakın uçarak ilerledi.Net bir siyah beyazlık yok .Tepe ve kanatlar kırçıllı grimsi.Bacaklarını pek göremedim.Hayır düdükçün değil.

Recurvirostra avosetta / kılıçgaga / 2 adet

Artık deltayı terk etme zamanı geldi.Aslında bir de üzülerek eklemeliyim ki Dilek yarım adası milli parkında hiç kuş göremedim ama tesbih çalısı ile tanıştım.Bu bir ilk benim için.Yine sadık kayınlar.Ancak yakışıklılıkta çitlenbik ağaçlarından sonra ikinci sıraya yerleşen kayınlar burada kolay kolay Domaniç yollarındakileri geçemezler.Bunlar da ayrı hikayeler,konu dağılmasın.

Rosie Baldwin Kuş gözlem evi:BURASI ARTIK YOK VE YIKILDI -
Bir sulak alanda kuş gözlem evi varsa içinize bir rahatlık geliyor.En azından kuşları rahatsız etmeden gözleyebilir,köpekler varsa korunabilirsiniz.Daha da iyisi doğru gözlem noktaları size hazır verilmiş oluyor.Yağmurda dürbününüz ıslanmaz.çok da güzel düşünülmüş.Göksu deltasındakiler oldukça da yeni idiler.Bu nedenle kitaptan Bafa da R. Baldwin kuş gözlem evini okuyunca heyecanlanmıştım.
Bafa da Rosie Baldwin kuş gözlem evinin tabelasını buldum .Levhanın olduğu yolu bitirdikten sonra (ki yolun sonuna doğru içme suyu tesisi var)sedde bitiminden göle doğru nehrin yanındaki toprak yolun sonuna kadar gidildiği halde ve sonra da sağa devam edip tepeye çıktığım halde gözlemevini bulamadım.Bir balıkçıya sorduk ileriye gidin dedi.Tepeye çıktık yine bulamadık.
Bu yazıya bu bilgiyi daha sonra ekliyorum.2002 yılı Naturel fuarına Sn.Tansu Gürpınarın Doğa fotoğrafları gösterisine gittim.Daha sonra eşi ve kendisiyle yaptığım küçük sohbette R.Baldwin kuş gözlem evinin yıkıldığını öğrendim.Orada bir temsilcinin olup olmadığını sorduğumda daha önce olduğunu ancak şimdi olmadığını Temsilcinin buralı (deltalı) olmasının daha doğru olacağını ifade etti.
Sevgili arkadaşlar gerçekten ülkemizde en zor konu bana göre ldquo;sürdürülebilirlik"
Bunu derken kurmak kolay mı?O da değil.Ama sürdürülebilirlik çok önemli.Şimdi Göksu deltasını doğaya kazandırmışız ancak bu sürdürülebilecek mi?Aslında bunu da bir tarafa bırakın bugüne gelen ve bugünü gören arkadaşlarımızın her türlü zorluklar ve özveriyle nasıl aşama kaydettiklerini buraları dolaştıkça daha da iyi anlayıp taktirle karşılıyorum.
Umarım bugüne kadar ;önce bize kuşlarımızın var olduğunu göstermek için ,sonra da yok olmamalarını sağlamak için ve bu platformu gelişmiş ülkeler düzeyine taşımak için uğraş veren bütün bu öncü arkadaşlarımızın adlarına da deltalarımıza kuş gözlem evleri yapabiliriz.Ormanlarımıza da yapabilirmiyiz ?Hiç olmazsa kalanlara..

Tükenmeyecek sevgilerimiz kuşların olsun .